Nk’yjchaq tnom te Paxil, kyaje te tlajojen xjaw. (AGN).- Te Nejenel te tanum te Paxil toj tb’i tnej te aj tz’i’b’el te Nk’ul ti’j te nejenel te Qtanum (segeplan) tkub’ tyek’en te’ lunes kyajne jun techel te iyleq’en “Pa Q” jatu’me’ ate’ye’ oxe’ xjal kxol tnej te elne nejenel kxol atz ta’ye elene nejenel Alejandro Giammattei.
Toj jun yol kye q’il tqanel, aju’ nejenel te Segeplan, Carlos Mendoza, tma:
Ato’ye’ q’olekx jun tqanel te qanel tz’iesjb’il witzb’aj tb’ajlenxe’ ptxo’n ti’je, at tb’i tzok q-q’o’ne’ “Pa Q”, jatu’me’ se’le’ ni’k ti’j qa at jun aq’onal nchjonjs ex tla’ aq’onal naqx tu’n t-ten te xkymaj toj tnej te ka’yel ti’j tzaj (INDE).
Te’ aq’untj lu atz xi q’one’ te Melvin Ernesto Quijivix Vega jun aq’untj xi q’on tu’n xtokb’il te Alejandro Giammattei, tb’ajlenxe’ tjaponb’aj toklen te nejenel.
Te’ txi q’on aq’ntj
Aju’ nejenel te Segeplan tma qa te’ lu elqe ptxo’b’en ti’j txi’xte’ tjapob’aj toklen elne Nejenel jun te tnejel xjaw te winqen winqen k’y’ jun.
Etz tchi’kb’a’n Mendoza:
Wuqaq q’ij tponb’ajxe’ toklen elne nejenel aju’ aj tz’ib’el Keila Gramajo jyon tu’mel se’ntaq t-ten tu’ntaq tokx tq’on toj Segeplan. Wuq te tnejel xjaw te winqen winqen k’y’ jun elqe jyo’b’l tu’mel tu’n tjet jun aq’untj tuk’e tajlal tla’x winqen k’y’ ka’b’e, kuwetle jun kxolqe’ nejenel te Segeplan tuk’e jun twi’ tk’u’j te winqen k’y’ wuqaq jok’al tuk’e winqen k’y’ jwe’ ston qpuaq.
Tu’nwetle tjqet aq’untj lu iltaq ti’j tu’n txi b’inchet jun ch’ixpu’b’l ti’ju’ tajlal, tu’n tlataq tku’x toj nk’u’b’l ti’j tu’n Segeplan.
Tuk’e tajlal xjaw winqen k’y’ jwe’ te tnejel xjaw te ab’q’i winqen winqen k’y’ jun, aju’ ja te tkyaqil tnom te ajb’e’b’l kye xjal (ONSEC), tuk’e jun u’j tuk’e tajlal DPR-DC/2021-002, tma qa nia’ b’an tu’n tjet jun aq’untj te jun xjal tu’n tla’ nnojset tu’n aju’ tu’mel nqanjs tu’n kawb’il se’nku’ xq’umlejs jawt.
Atzu’n tma nejenel te Segeplan tok ja’:
Yajxetl, apetzu’n aj tz’ib’el toktaq te Segeplan, Gramajo, qa o’lajoj de tkab’ xjaw te winqen winqen k’y’ jun, xi tqane te ONSEC ex te ka’yel ti’j puaq tnom tu’nwetle tjet jun a’mb’il te jun aq’onal toj tajlal tla’x winqen k’y’ ka’b’e’, tu’k’e jun u’j te qanb’il tuk’e tsqiten ja’le elne nejenel Alejandro Giammattei.
Aju’ ta’q’en xjal toj Segeplan tla’ kyaj toj xtilen. Awtle’ ta’q’en aju’ tu’n tyolen toj tb’i Segeplan kxol q’il twitz INDE.
Te Segeplan tku’x toj tkawb’il qa at toklen kyoj kawnaq tnej te q’il twitz, aq’untj te tnej, kxoltzu’n lu atzta’ tnej te INDE.
El titular de Segeplan, Carlos Mendoza, informa sobre el caso que han denominado “Caso Q” y que implica @INDEGUATEMALA en plazas fantasmas @AGN_noticias@Segeplan pic.twitter.com/pXDzSPEKMO
— Brenda Lari (@Brenda_AGN) November 4, 2024
Aju’ ptxo’b’l ti’j
Tuk’e tajlal xjaw wuqlajoj te tnejel xjaw te ab’q’i winqen winqen k’y’ kyaje’, ka’b’e’ q’ij tb’ajlenxe’ txi q’on toklen Carlos Antonio Mendoza Alvarado te aj tz’ib’el te Segeplan, Melvin Ernesto Quijivix Vega el’q’in kyoj k-ka’b’elx tnej tu’ntzun txi q’on tqanel te tib’aj-ju’ otaq b’aj, xanj jyab’aj toj taq’en tok tb’i te “K’a’yel ti’j jun nin ka’yb’il” toj tlajojen tnej twi nin tmon, tu’n tla’ knet toj ja te aq’ntj toj SEGEPLAN, tu’n ti’ naq’onan tojju’ ja te aj tz’ib’el.
Mendoza tmaxix:
Te ptxo’b’l ti’j tuje elqe tej tokten Quijivix qanel juntl chojb’il twi’ tk’u’j naqtzun aju’ tla’ tu’j q’inqe’ te taq’en.
Winqen k’y’ b’eljoj te’ xjaw sel okx toj SEGEPLAN aju’ qanb’il tze’isjb’il witzb’aj te aq’untj ti’j Quijivix atzun tilju’ tla nimen ti’j kawb’il, ajb’en toklen moylelqe’ xjal, at tqanel etzti’n ex tla’ aq’onan.
Melvin Quijivix el tpeyen wajxaq winqen k’y’ kyaje’ ston k’y’ ka’b’e’ jokal k’y’ kawnaq wajxaq lajoj puaq te twi’ tk’u’j ex ajb’e’b’l ex tla’x xi tb’incha’n toj SEGEPLAN. Akxtaq tu’n ok tq’on tib’ qa a at toj tb’i SEGEPLAN twitz INDE el tqane jun millón k’y’ wuq jok’al k’y’ winqen k’y’ ka’b’e’ toj puaq te twi’ to’yb’il ex tb’etb’el.
Ti’jxetzunju’ aju’, okx juntl qanb’il tz’e’isjel witzb’aj ti’j elne nejenel Alejandro Giammattei, atzun tilju’ i’kxix toklen, moiyelqe’ xjal ex tla’ xi tb’incha’n ta’q’en. Atzu’n ti’j elne aj tz’ib’el te Segeplan Keila Gramajo, i’kxix tib’aj toklen te nejenel, moib’il xjal, iyetztin ex kub’ tb’inchan u’j te q’olb’l toklen aq’untj te xjal, iyle’q’en, tla’ xi tb’incha’n ta’q’en tojxix tu’mel.
Caso Q: El exdirector del @INDEGUATEMALA, Melvin Quijivix contrató 16 consultorias a empresas de las cuales él era accionista o dueño junto con su esposa por 8.6 millones de quetzales entre 2022 a 2023 @AGN_noticias pic.twitter.com/C3elTSDD8X
— Brenda Lari (@Brenda_AGN) November 4, 2024
Toj INDE
Jorge García, ka’yel ti’j INDE, tzaj t-txolb’an se’n tu’mel pon Quijivix q’il twitz tnej ex ju’ jni’ puaq toj INDE te tponlen.
Melvin Quijivix, elqe taq’en tu’n te xtokyel wajxaq te tnejel xjaw te ab’q’i win winqen winqen k’y’ jun, axtaq toktaq kxol q’il twitz. Toj tnejel xjaw te ab’q’i winqen k’y’ ka’b’e’ Quijivix pon te nejenel te INDE.
Te’ tziet tyekchanjs tu’n tkyaqil toj a’b’q’i winqen winqen k’y’ ka’b’e’, aju’ tajlal puaq jaw lq’exix, se’nku’ ti’j ka’yb’il ti’j aq’untj chjo’n tu’n INDE.
Jun tnej xi chjet ka’yel ti’j aq’untj aju’ MINE, S.A. jatu’me’ aju’ Quijivix, a nejenel te tkyaqil, akxtaq toktaq kxolqe’ q’il twitz te INDE.
Aju’ ja te tnej te ptxol ti’j a tja Melvin Ernesto Quijivix Vega. Ex ikxju’ ax q’il tajlal puaq kxol, tnej ka’yel ti’j kawb’il kuwqe’ kyeqe’ txqantl tnej te aj b’iyel.
Te INDE tzaj tlq’on ajb’e’b’l te ptxol ti’j te tnej MINE. S.A toj ab’q’i winqen winqen k’y’ ka’b’e ex oxe’ tu’n jun tajlal puaq te jun k’y’ ni’kjan millón.
Tnej te kb’et toj kja
Juntl tnej xi qane’ te tu’n txi tb’incha’n aq’untj aju’ Panime Company S.A, kubqe wuqaq lajoj te txjaw agosto te ab’q’i winqen winqen k’y’ ka’b’e’. Oxe’ xjaw yajxetl, wajxaq te kq’ij anum tex ab’q’i winqen winqen k’y’ ka’b’e’, xi q’on te ax a’mb’ilju’ ka’b’e’ aq’untj toj tb’i INDE:
Te tnejel tuk’e jun tajlal chojb’il te kyaje jok’al k’y’ jun mu’tx lajoj ston te qpuaq
Atzu’n tka’b’ tuk’e jun tajlal te ka’b’e’ jok’al k’y’ nikjan ston qpuaq.
Aye’ tajlal xjaw te’ kxi q’on aq’untj q’ontz tu’n Guatecompras te tnej tla’ mje tuk’e’ tku’x kyoj u’j, tu’n ate’ kxi’ aq’untj ib’ajx wajxaq te kq’ij anum, atzu’n chojb’il, xi’ wajxaq ex o’lajoj te txjawel i’tzjle’n, jun xjaw tb’ajlenxe’ kxi q’on aq’untj.
Yajxetl, toj ab’q’i winqen winqen k’y’ oxe’, iyex q’onxix jun majtl jwe’ aq’untj.
Aye’ q’il twitz te INDE ib’aj txokyen ti’j Melvin Quijivix, se’nku’ tku’x toj tajlal u’j 124-2022, tu’n ibaj okx tq’on ka’b’e’ jok’al k’y’ jun lajoj xjal aq’ona toj tajlal 029, atzun b’inchenteju’ te’ tb’aj chukse aju’ tu’mel se’ntaq nk’u’ne ti’j aq’untj tu’n ktzaj jyet xjal aq’onal, akxtaq aju’ toj tnej te aq’untj nchi aq’onantaq jwe’ jok’al xjal toj t-txolil 011.
Jun kxolqe’ ib’aj okx aq’onal toj tajlal 029 aju’ qya Nina Patricia Román Rojas txu’jel. Atzu’n wuqaq lajoj te tnejel xjaw te ab’q’i winqen winqen k’y’ oxe’, okx aq’onal te lajoj xjaw toj tajlal 029, akxtaq a a’mb’ilju’ aju’ Melvin Ernesto Quijivix Vega toktaq te nejenel te INDE.
Oxe’ xjaw tokxlen aq’onal, Nina Patricia Román Rojas y Melvin Ernesto Quijivix ib’aj mje.
Román Rojas tmial Julio Isaías Román López, a junx tuk’e Julio Rubén Román Rosales y Julio Estuardo Román Rosales. (kytze’n kyb’ tuk’e’ Nina Patricia Román Rojas) aye’ nim kpuaq ex toj kb’i ta’ye’ tnej te xnaq’tzb’il te ku’b’l xim Sociedad Anónima.
Te’ tnej te Xnaq’tzb’il ti’j ku’b’l xim “Tu’n tb’ant” Sociedad Anónima, xi t-tziu’n oxe’ aq’untj tuk’e jun tajlal puaq jun mu’tx k’y’ wajxaq k’y’ jwe’ jok’al millón akxtaq Quijivix tok te nejenel te INDE.
Toj tkyaqil, Melvin Ernesto Quijivix Vega, kxol ab’q’i winqen winqen k’y’ ka’b’e’ ex winqen winqen k’y’ oxe’, ib’aj tzaj tjyo’n wuqaq lajoj b’inchal aq’untj kxolqe’ lu a jun nim tpuaq tokx, ma a jun, ma jun twinaq ib’ajx chjet tuk’e jun tajlal puaq te wajxaq k’y’ wuqaq millón te qpuaq.
En español:
Gobierno presenta caso de corrupción “Red Q”, que vincula a tres exfuncionarios