• Últimas noticias
  • Todo
  • CIENCIA Y TECNOLOGÍA
Aprueban reajuste presupuestario. / Foto: Minfin.

Inversión chin raxnaqil chuqa’ tijonïk, cha’osamaj richin ri Chanpomanel k’in ri reajuste presupuestario

7 de septiembre de 2024
Resumen de noticias AGN

Resumen de noticias – Lunes 15 de septiembre de 2025

15 de septiembre de 2025
Con la arriada de la bandera de Guatemala en la Plaza de la Constitución, concluyen los actos protocolarios por la celebración del 204 aniversario de la Independencia.

Arriada de la Bandera marca final de festejos patrios en sus 204 años en Guatemala

15 de septiembre de 2025
El gobierno de Estados Unidos asegura haber destruido en el mar Caribe una lancha venezolana que supuestamente transportaba drogas.

EE. UU. hunde la segunda lancha y mueren tres presuntos narcos venezolanos, dice Trump

15 de septiembre de 2025
Más de 17 mil afectados durante temporada de lluvias en Guatemala

Más de 17 mil afectados durante temporada de lluvias en Guatemala

15 de septiembre de 2025
Una maestra participa junto a estudiantes en la cuarta caminata cívica en Retalhuleu.

Retalhuleu conmemora la Independencia con la cuarta caminata cívica

15 de septiembre de 2025
Autoridades de Izabal, durante los actos de conmemoración del 204 aniversario de la Independencia de Guatemala.

Pueblo y autoridades de Izabal conmemoran la Independencia de Guatemala

15 de septiembre de 2025
PNC brinda seguridad durante celebraciones patrias en todo el país

La PNC brinda seguridad durante celebraciones patrias en todo el país

15 de septiembre de 2025
José Francisco Aguilar, el atleta máster de 89 años que corrió la Carrera Independencia

José Francisco Aguilar, el atleta máster de 89 años que corrió la Carrera Independencia 2025

15 de septiembre de 2025
Conferencia de prensa del presidente Bernardo Arévalo y el secretario de Estado de los Estados Unidos, Marco Rubio.

Estados Unidos felicita a Guatemala en el 204 aniversario de su independencia

15 de septiembre de 2025
Armas, cocaína y otros objetos que se localizaron dentro de un vehículos.

La PNC captura a conductor que llevaba una carabina y cocaína

15 de septiembre de 2025
Presidente Bernardo Arévalo participa en desfile escolar de Guatemala

Presidente: “La independencia es un proceso vivo, una lucha colectiva que nos reúne cada día”

15 de septiembre de 2025
Presidente Bernardo Arévalo participa en desfile escolar de Guatemala

Presidente Bernardo Arévalo participa en desfile escolar de Guatemala

15 de septiembre de 2025
Guatemala de la Asunción
martes, septiembre 16, 2025
  • Iniciar Sesión
Agencia Guatemalteca de Noticias
  • Inicio
  • Nosotros
  • Noticias
  • Categorías
    • GOBIERNO
      • COVID-19
      • Salud
      • Educación
      • Seguridad
      • Transparencia
      • Desarrollo Social
    • NACIONALES
      • Presidencia
      • Migrantes
      • Medio Ambiente
      • Diplomacia
    • INTERNACIONALES
    • DEPARTAMENTALES
      • Alta Verapaz
      • Baja Verapaz
      • Chimaltenango
      • Chiquimula
      • El Progreso
      • Escuintla
      • Guatemala
      • Huehuetenango
      • Izabal
      • Jalapa
      • Jutiapa
      • Petén
      • Quetzaltenango
      • Quiché
      • Retalhuleu
      • Sacatepéquez
      • San Marcos
      • Santa Rosa
      • Sololá
      • Suchitepéquez
      • Totonicapán
      • Zacapa
    • ECONOMÍA
      • Infraestructura
      • Reactivación Económica
      • Emprendimiento
      • Turismo
    • SALUD Y VIDA
      • Alimentación
      • Familia
      • Mujer
    • CIENCIA Y TECNOLOGÍA
    • DEPORTES
    • CULTURA
      • Música
      • Espectáculos
Sin Resultados
Ver todos los resultados
Agencia Guatemalteca de Noticias
Sin Resultados
Ver todos los resultados

Inversión chin raxnaqil chuqa’ tijonïk, cha’osamaj richin ri Chanpomanel k’in ri reajuste presupuestario

Reajuste presupuestario tz’eton achi’el jun mediad ri yalan k’atzinel richin nb’an enfrentar ri taq k’ayewal pwaqil chuqa’ winaqil ri nuk’oy saj ri Iximulew.

AGN por AGN
7 de septiembre de 2024
en Cakchiquel, NACIONALES
Aprueban reajuste presupuestario. / Foto: Minfin.

Aprueban reajuste presupuestario. / Foto: Minfin.

Armita, 14 richin ri ik’ agosto (AGN) ri Rajpopi’ Amaq’ xub’än aprobar iwir jun k’atzinel reajuste presupuestario ri xtukusäx chi re’ ri actual ejercicio fiscal. Re fondos re’ nikikanuj nkib’än fortalecer ri taq áreas clave ri xketon k’in ri k’iyirisanem chuqa’ raxnaqil richin ri winaqilem Aj iximulew, yeb’an atender ri kan jayan ye’ajowatäj chupam ri amaq’.

Peraj cha’osamaj pa ri reajuste

Ri reajuste xjach pa jalajöj taq sectores akuchi’ kan janila nojowatäj. Chupam ri peraj ri xtikik’ul yalan k’ïy wolil richin ri fondos ye’ilitäj ri Chitüy richin Saqil Raxnaqil chuqa’ Asistencia Social (MSPAS)chuqa’ ri Chitüy Tijonïk (Mineduc), Etaman nya’ox ruq’ij ri molojri’ïl re’ richin ri k’iyirisanem chuqa’ raxnaqil richin ri saqamaq’.

  • Chitüy richin Raxnaqil                             1,100 millones chi manq’uq’
  • Chitüy richin Tijonïk                                1,300 millones
  • Richin ri Chitüy chin Ajtzij Ajtz’aq             970.2 millones
  • Chitüy richin Ajtzij 131.017 millones
  • Chitüy richin K’iyirisanem Winaqqil       1.5 millones
  • Ajpopi’ tinamital richin k’iyirisanem      1,500 millones
  • Q’atb’äl Tzij                                           1,600 millones

Ri chanpomanel rub’in kan pa rutikirb’äl ri reajuste presupuestario re’, chi b’anun diseñar richin yeb’an ri taq samaj ri kan ye’ik’atzin yan chupam ri tinamït. Ri MSPAS chuqa’ ri Mineduc xkik’ul janila k’ïy tonïk, kan nuk’ut ri samaj ruchapon pa taq ütz b’eyal richin ri k’iyirisanem chin ri amaq’.

Ri inversión pa saqil raxnaqil, k’in 1,100 millones chi manq’uq’, b’anun destinar richin nb’än mejorar ri infraestructura chin ri’ aq’omab’äl jay, richin ta jantape k’o ri insumos médicos ri yalan e k’atzinel chuqa’ chin nuchuq’ab’äx ri taq solk’ayewal richin salud preventiva. Re b’anb’äl re’ e tz’eton chi kan yalan e k’atzinel richin nib’an elevar ri índice richin raxnaqil, pa jun amaq’ akuchi’ ri okem richin tob’äl raxnaqil k’a jun na tijomal.

Ri Chitüy richin Tijonïk xtuk’ul apo 1,300 millones chi manq’uq’. Re presupuesto re’ xtukusäx richin nib’än rutzil ri infraestructura chi tijonem, ri tijonela’ nikik’ul ta janila k’ïy taq k’ultijonem chuqa’ ntalux ta ri programas richin tijonïk pa taq ruq’a’ tinamït. Re inversiones re’ xketon richin ruch’utirsaxïk ri brechas educativas chuqa’ chi nb’an elevar ri nivel richin formación pa ronojel ri amaq’, Ri tz’eton chi yalan k’atzinel richin ruk’iyelal ri Iximulew chiqawäch apo.

Ruchuq’abil ri gobernabilidad

Ri chitüy richin Ajq’atatzij chuqa’ xtutz’ët apo jun aumento significativo pa rupresupuesto, k’in jun 370 millones chi manq’uq’ ri xtukusäx richin nuchuq’ab’äx ri jikonem winaqilal. Re fondos re’ xke’ukusäx richin xkeb’an mejorar ri taq capacidades richin fuerzas de seguridad, k’in ri rayb’äl richin nb’an frente chuwäch ri índices chi criminalidad chuqa’ njikib’äx ri chajinem pa ronojel rulewal amaq’.

Ke chuqa’ ri, ri Chitüy richin Ajtzij Ajtz’aq jun chuqa’ peraj clave ri xtuk’ül jun incremento, k’in 970.2 millones chi manq’uq’ ri xtiya’ox chi re’. Re presupuesto re’ xtukusäx richin xtib’än mejorar ri infraestructura vial, yalan k’atzinel chi re’ ri conectividad richin ri amaq’ chuqa’ richin nb’än facilitar ri k’ayinik chuqa’ ri ejqanib’äl, elementos ri yalan e k’atzinel richin ri k’iyirisanem pwaqil.

K’iyirisanem winqil chuqa’ q’atb’äl Tzij

Ri Chitüy tzij richin K’iyirisanem Winaqil, ustape man kanta janila k’ïy pwaq xb’an asignar chi re’ 1.5 millones chi manq’uq, xtub’än centrar ri’ pa taq solk’ayeal ri xkeruk’ul ri sectores ri kan e mestan kan richin ri tinamït. Re taq tob’äñ re’ xke’ukusäx richin ruchuq’abil iniciativas ri nkikanuj ruch’utirsaxïk ri meb’a’il chuqa’ nichojmirsax ta ri k’aslemal pa taq tinaminatil ri e jech’un kan.

Ri Ajpopi’ tinamital richin k’iyirisanem chuqa’ ri taq q’atb’äl tzij xtikik’ul tob’äl. Ri taq Ajpopi’ xtikik’ul 1,500 millones chi manq’uq’, ri xtukusäx chin samaj richin k’iyirisanem local ri nub’än promover ri k’iyirisanem pwaqil chuqa’ winaqil pa taq tinamital. Ri taq q’atb’äl tzij xtikisamajij 1,600 millones chi manq’uq’ ri xke’ukusäx richin rub’anïk rutzil ri infraestructura chin ri taq tinamït chuqa’ ruq’a’ tinamït, ke ri’ chuqa’ richin ri provision richin tikojil ri yalan rik’atzil chi ke’ ri winaqilal.

Impacto oyib’än ruma ri reajuste

Re reajuste presupuestario re’ tz’eton achi’el jun b’eyalil richin nb’än efrentar ri desafíos richin pwaqil chuqa’ winaqil richin Iximulew. Toq nb’än priorizar sectores ri yalan e k’atzinel achi’el ri raxnaqil, ri tijonïk, ri jikonem chuqa’ ri taq ajtzij ajtz’aq, ri chanpomanel nroyb’äj chi man xa xe ta nuk’uch ri necesidades ri kan nik’atzin yan, chuqa’ nutz’uyb’a’ ruxe’el richin jun k’iyirisanem sostenible chqawäch apo.

Ri MSPAS chuqa ri Mineduc, k’o kik’in jun k’atzinel wuj chupam re jun cholsamj re’. Ri mejora pa ri servicios richin raxnaqil chuqa’ rutaluxïk ri tijonïk tz’eton pe achi’el inversiones estratégicas ri man xa xe ta nub’än mejorar ri ütz k’aslem kichin ri Aj iximulew, chuqa’ xtikiya’ tob’äl pa ri jikib’anem winaqil chuqa’ ri k’iyirisanem pwaqil.

Jun xak chqawäch apo’

Ri reajuste presupuestario ri xb’an aprobar ruma ri Rajpopi’ jun etal saqil chi ri chanpomal nirajo’ nsamaj pa ruwi’ ri necesidades richin ri amaq’. K’in jun asignación chin tob’äl, oyob’än chi ri’ inversiones xtuya’ ta jun impacto positivo pa kik’alem ri Aj iximulew, pa taq áreas janila e vitales achi’el ri raxnaqil chuqa tijonïk.

En español:

Inversión en salud y educación, prioridad para el Gobierno con el reajuste presupuestario

Etiquetas: cakchiquel
Agencia Guatemalteca de Noticias

AGN.GT - 2021

Sitio web desarrollado por:

  • SCSPR

Síguenos

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sin Resultados
Ver todos los resultados
  • Inicio
  • Nosotros
  • Noticias
  • Categorías
    • GOBIERNO
      • COVID-19
      • Salud
      • Educación
      • Seguridad
      • Transparencia
      • Desarrollo Social
    • NACIONALES
      • Presidencia
      • Migrantes
      • Medio Ambiente
      • Diplomacia
    • INTERNACIONALES
    • DEPARTAMENTALES
      • Alta Verapaz
      • Baja Verapaz
      • Chimaltenango
      • Chiquimula
      • El Progreso
      • Escuintla
      • Guatemala
      • Huehuetenango
      • Izabal
      • Jalapa
      • Jutiapa
      • Petén
      • Quetzaltenango
      • Quiché
      • Retalhuleu
      • Sacatepéquez
      • San Marcos
      • Santa Rosa
      • Sololá
      • Suchitepéquez
      • Totonicapán
      • Zacapa
    • ECONOMÍA
      • Infraestructura
      • Reactivación Económica
      • Emprendimiento
      • Turismo
    • SALUD Y VIDA
      • Alimentación
      • Familia
      • Mujer
    • CIENCIA Y TECNOLOGÍA
    • DEPORTES
    • CULTURA
      • Música
      • Espectáculos

AGN.GT - 2021