• Últimas noticias
  • Todo
  • CIENCIA Y TECNOLOGÍA
Aprueban reajuste presupuestario. / Foto: Minfin.

Inversión chin raxnaqil chuqa’ tijonïk, cha’osamaj richin ri Chanpomanel k’in ri reajuste presupuestario

7 de septiembre de 2024
Sustraían medicamentos Los involucrados fueron identificados como José, de 63 años, quien labora como enfermero, y Ericka, de 50 años, quien figuraba como paciente. / Foto: PNC

Intentaban sustraer medicamentos del San Juan de Dios: capturan a enfermero y paciente

20 de mayo de 2025
Arma con reporte de robo llevada a centro educativo. / Foto: PNC

PNC remite a menor por llevar arma de fuego a centro educativo en Siquinalá

20 de mayo de 2025
En imágenes | El color del Guatemala vs. Martinica

Cómo comprar las entradas para el Guatemala vs República Dominicana

20 de mayo de 2025
Embajada de los EE. UU. brindará servicios de pasaportes en Quetzaltenango

Embajada de los EE. UU. brindará servicios de pasaportes en Quetzaltenango

20 de mayo de 2025
Republicanos en el Congreso de EE. UU. desbloquean plan de Trump que incluye un impuesto de 5 % a las remesas.

Republicanos desbloquean plan fiscal que incluye impuesto a remesas

20 de mayo de 2025
El pasado domingo, el papa León XIV sostuvo una reunión con el presidente ucraniano Volódimir Zelenski en el Vaticano.

El papa León XIV relanza la diplomacia vaticana

20 de mayo de 2025
Vicepresidenta asiste a reunión de Codesan en Zacapa./Foto: Vicepresidencia.

Vicepresidenta evalúa avances en seguridad alimentaria en Zacapa

20 de mayo de 2025
Fósil con tres ojos descubierto en yacimiento de Canadá. / Imagen: The New York Times.

Descubren un nuevo y pequeño depredador con tres ojos y 506 millones de años de antigüedad

20 de mayo de 2025
MAGA promueve inseminación bovina como estrategia para el desarrollo ganadero sostenible. / Foto: MAGA

Impulsan inseminación artificial para mejorar la genética bovina en Petén

20 de mayo de 2025
El estipendio económico a comadronas se entregará en dos fechas de mayo y noviembre. (Foto: Dickens Zamora)

Así se entregará el estipendio económico a las más de 20 mil comadronas en el país

20 de mayo de 2025
Cancillería realiza curso sobre “Mayan Cultures and Languages”

Cancillería impulsa en el exterior la riqueza idiomática de Guatemala

20 de mayo de 2025
Resumen de Noticias AGN / Foto: AGN

Resumen de noticias – lunes 19 de mayo 2025

19 de mayo de 2025
Guatemala de la Asunción
martes, mayo 20, 2025
  • Iniciar Sesión
Agencia Guatemalteca de Noticias
  • Inicio
  • Nosotros
  • Noticias
  • Categorías
    • GOBIERNO
      • COVID-19
      • Salud
      • Educación
      • Seguridad
      • Transparencia
      • Desarrollo Social
    • NACIONALES
      • Presidencia
      • Migrantes
      • Medio Ambiente
      • Diplomacia
    • INTERNACIONALES
    • DEPARTAMENTALES
      • Alta Verapaz
      • Baja Verapaz
      • Chimaltenango
      • Chiquimula
      • El Progreso
      • Escuintla
      • Guatemala
      • Huehuetenango
      • Izabal
      • Jalapa
      • Jutiapa
      • Petén
      • Quetzaltenango
      • Quiché
      • Retalhuleu
      • Sacatepéquez
      • San Marcos
      • Santa Rosa
      • Sololá
      • Suchitepéquez
      • Totonicapán
      • Zacapa
    • ECONOMÍA
      • Infraestructura
      • Reactivación Económica
      • Emprendimiento
      • Turismo
    • SALUD Y VIDA
      • Alimentación
      • Familia
      • Mujer
    • CIENCIA Y TECNOLOGÍA
    • DEPORTES
    • CULTURA
      • Música
      • Espectáculos
Sin Resultados
Ver todos los resultados
Agencia Guatemalteca de Noticias
Sin Resultados
Ver todos los resultados

Inversión chin raxnaqil chuqa’ tijonïk, cha’osamaj richin ri Chanpomanel k’in ri reajuste presupuestario

Reajuste presupuestario tz’eton achi’el jun mediad ri yalan k’atzinel richin nb’an enfrentar ri taq k’ayewal pwaqil chuqa’ winaqil ri nuk’oy saj ri Iximulew.

AGN por AGN
7 de septiembre de 2024
en Cakchiquel, NACIONALES
Aprueban reajuste presupuestario. / Foto: Minfin.

Aprueban reajuste presupuestario. / Foto: Minfin.

Armita, 14 richin ri ik’ agosto (AGN) ri Rajpopi’ Amaq’ xub’än aprobar iwir jun k’atzinel reajuste presupuestario ri xtukusäx chi re’ ri actual ejercicio fiscal. Re fondos re’ nikikanuj nkib’än fortalecer ri taq áreas clave ri xketon k’in ri k’iyirisanem chuqa’ raxnaqil richin ri winaqilem Aj iximulew, yeb’an atender ri kan jayan ye’ajowatäj chupam ri amaq’.

Peraj cha’osamaj pa ri reajuste

Ri reajuste xjach pa jalajöj taq sectores akuchi’ kan janila nojowatäj. Chupam ri peraj ri xtikik’ul yalan k’ïy wolil richin ri fondos ye’ilitäj ri Chitüy richin Saqil Raxnaqil chuqa’ Asistencia Social (MSPAS)chuqa’ ri Chitüy Tijonïk (Mineduc), Etaman nya’ox ruq’ij ri molojri’ïl re’ richin ri k’iyirisanem chuqa’ raxnaqil richin ri saqamaq’.

  • Chitüy richin Raxnaqil                             1,100 millones chi manq’uq’
  • Chitüy richin Tijonïk                                1,300 millones
  • Richin ri Chitüy chin Ajtzij Ajtz’aq             970.2 millones
  • Chitüy richin Ajtzij 131.017 millones
  • Chitüy richin K’iyirisanem Winaqqil       1.5 millones
  • Ajpopi’ tinamital richin k’iyirisanem      1,500 millones
  • Q’atb’äl Tzij                                           1,600 millones

Ri chanpomanel rub’in kan pa rutikirb’äl ri reajuste presupuestario re’, chi b’anun diseñar richin yeb’an ri taq samaj ri kan ye’ik’atzin yan chupam ri tinamït. Ri MSPAS chuqa’ ri Mineduc xkik’ul janila k’ïy tonïk, kan nuk’ut ri samaj ruchapon pa taq ütz b’eyal richin ri k’iyirisanem chin ri amaq’.

Ri inversión pa saqil raxnaqil, k’in 1,100 millones chi manq’uq’, b’anun destinar richin nb’än mejorar ri infraestructura chin ri’ aq’omab’äl jay, richin ta jantape k’o ri insumos médicos ri yalan e k’atzinel chuqa’ chin nuchuq’ab’äx ri taq solk’ayewal richin salud preventiva. Re b’anb’äl re’ e tz’eton chi kan yalan e k’atzinel richin nib’an elevar ri índice richin raxnaqil, pa jun amaq’ akuchi’ ri okem richin tob’äl raxnaqil k’a jun na tijomal.

Ri Chitüy richin Tijonïk xtuk’ul apo 1,300 millones chi manq’uq’. Re presupuesto re’ xtukusäx richin nib’än rutzil ri infraestructura chi tijonem, ri tijonela’ nikik’ul ta janila k’ïy taq k’ultijonem chuqa’ ntalux ta ri programas richin tijonïk pa taq ruq’a’ tinamït. Re inversiones re’ xketon richin ruch’utirsaxïk ri brechas educativas chuqa’ chi nb’an elevar ri nivel richin formación pa ronojel ri amaq’, Ri tz’eton chi yalan k’atzinel richin ruk’iyelal ri Iximulew chiqawäch apo.

Ruchuq’abil ri gobernabilidad

Ri chitüy richin Ajq’atatzij chuqa’ xtutz’ët apo jun aumento significativo pa rupresupuesto, k’in jun 370 millones chi manq’uq’ ri xtukusäx richin nuchuq’ab’äx ri jikonem winaqilal. Re fondos re’ xke’ukusäx richin xkeb’an mejorar ri taq capacidades richin fuerzas de seguridad, k’in ri rayb’äl richin nb’an frente chuwäch ri índices chi criminalidad chuqa’ njikib’äx ri chajinem pa ronojel rulewal amaq’.

Ke chuqa’ ri, ri Chitüy richin Ajtzij Ajtz’aq jun chuqa’ peraj clave ri xtuk’ül jun incremento, k’in 970.2 millones chi manq’uq’ ri xtiya’ox chi re’. Re presupuesto re’ xtukusäx richin xtib’än mejorar ri infraestructura vial, yalan k’atzinel chi re’ ri conectividad richin ri amaq’ chuqa’ richin nb’än facilitar ri k’ayinik chuqa’ ri ejqanib’äl, elementos ri yalan e k’atzinel richin ri k’iyirisanem pwaqil.

K’iyirisanem winqil chuqa’ q’atb’äl Tzij

Ri Chitüy tzij richin K’iyirisanem Winaqil, ustape man kanta janila k’ïy pwaq xb’an asignar chi re’ 1.5 millones chi manq’uq, xtub’än centrar ri’ pa taq solk’ayeal ri xkeruk’ul ri sectores ri kan e mestan kan richin ri tinamït. Re taq tob’äñ re’ xke’ukusäx richin ruchuq’abil iniciativas ri nkikanuj ruch’utirsaxïk ri meb’a’il chuqa’ nichojmirsax ta ri k’aslemal pa taq tinaminatil ri e jech’un kan.

Ri Ajpopi’ tinamital richin k’iyirisanem chuqa’ ri taq q’atb’äl tzij xtikik’ul tob’äl. Ri taq Ajpopi’ xtikik’ul 1,500 millones chi manq’uq’, ri xtukusäx chin samaj richin k’iyirisanem local ri nub’än promover ri k’iyirisanem pwaqil chuqa’ winaqil pa taq tinamital. Ri taq q’atb’äl tzij xtikisamajij 1,600 millones chi manq’uq’ ri xke’ukusäx richin rub’anïk rutzil ri infraestructura chin ri taq tinamït chuqa’ ruq’a’ tinamït, ke ri’ chuqa’ richin ri provision richin tikojil ri yalan rik’atzil chi ke’ ri winaqilal.

Impacto oyib’än ruma ri reajuste

Re reajuste presupuestario re’ tz’eton achi’el jun b’eyalil richin nb’än efrentar ri desafíos richin pwaqil chuqa’ winaqil richin Iximulew. Toq nb’än priorizar sectores ri yalan e k’atzinel achi’el ri raxnaqil, ri tijonïk, ri jikonem chuqa’ ri taq ajtzij ajtz’aq, ri chanpomanel nroyb’äj chi man xa xe ta nuk’uch ri necesidades ri kan nik’atzin yan, chuqa’ nutz’uyb’a’ ruxe’el richin jun k’iyirisanem sostenible chqawäch apo.

Ri MSPAS chuqa ri Mineduc, k’o kik’in jun k’atzinel wuj chupam re jun cholsamj re’. Ri mejora pa ri servicios richin raxnaqil chuqa’ rutaluxïk ri tijonïk tz’eton pe achi’el inversiones estratégicas ri man xa xe ta nub’än mejorar ri ütz k’aslem kichin ri Aj iximulew, chuqa’ xtikiya’ tob’äl pa ri jikib’anem winaqil chuqa’ ri k’iyirisanem pwaqil.

Jun xak chqawäch apo’

Ri reajuste presupuestario ri xb’an aprobar ruma ri Rajpopi’ jun etal saqil chi ri chanpomal nirajo’ nsamaj pa ruwi’ ri necesidades richin ri amaq’. K’in jun asignación chin tob’äl, oyob’än chi ri’ inversiones xtuya’ ta jun impacto positivo pa kik’alem ri Aj iximulew, pa taq áreas janila e vitales achi’el ri raxnaqil chuqa tijonïk.

En español:

Inversión en salud y educación, prioridad para el Gobierno con el reajuste presupuestario

Etiquetas: cakchiquel
Agencia Guatemalteca de Noticias

AGN.GT - 2021

Sitio web desarrollado por:

  • SCSPR

Síguenos

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sin Resultados
Ver todos los resultados
  • Inicio
  • Nosotros
  • Noticias
  • Categorías
    • GOBIERNO
      • COVID-19
      • Salud
      • Educación
      • Seguridad
      • Transparencia
      • Desarrollo Social
    • NACIONALES
      • Presidencia
      • Migrantes
      • Medio Ambiente
      • Diplomacia
    • INTERNACIONALES
    • DEPARTAMENTALES
      • Alta Verapaz
      • Baja Verapaz
      • Chimaltenango
      • Chiquimula
      • El Progreso
      • Escuintla
      • Guatemala
      • Huehuetenango
      • Izabal
      • Jalapa
      • Jutiapa
      • Petén
      • Quetzaltenango
      • Quiché
      • Retalhuleu
      • Sacatepéquez
      • San Marcos
      • Santa Rosa
      • Sololá
      • Suchitepéquez
      • Totonicapán
      • Zacapa
    • ECONOMÍA
      • Infraestructura
      • Reactivación Económica
      • Emprendimiento
      • Turismo
    • SALUD Y VIDA
      • Alimentación
      • Familia
      • Mujer
    • CIENCIA Y TECNOLOGÍA
    • DEPORTES
    • CULTURA
      • Música
      • Espectáculos

AGN.GT - 2021